1-E Gıda Bankacılığının Öğrenci Finansmanına Uygunluğu

Öğrenci sayısı ve öğrenci ihtiyaçları dikkate alındığında bu ihtiyacın kısa sürede ve tamamının karşılanma olanağı olmadığı açık bir gerçektir. Burada önceliklenmesi gereken husus ihtiyaçların marjinal faydayı maksimize edecek şekilde giderilmesidir. Projemizin amacı yalın olarak öğrencilerin ihtiyaçlarını gidermelerini sağlayacak fırsat sağlamak değil aynı zamanda ihtiyaçların etkin bir şekilde karşılanmasıdır. Marjinal fayda sağlanabilmesi için öncelikle ihtiyaç maddelerinin biriktirilememesi, ihtiyacı olan tarafından en kısa süre içerisinde ihtiyacın giderilmesi gerekmektedir. Öğrencinin, cüzdanında bir ihtiyacı giderecek bir ürün/hizmet bulunduğu halde eğer kullanılmamış ise yeniden dağıtımda ürün/hizmet bu cüzdana dağıtılmayarak, daha önce kullanmış olsa bile ihtiyaç duyulduğunda derhal giderilebilecek şekilde yeniden kullanacak olanın cüzdanına tanımlanması marjinal faydayı artıracaktır. Bu nedenle gerek ihtiyaç sahiplerinin fazlalığı gerekse sağlanan menfaatlerin bir an evvel amacına ulaşabilmesi için bunların kısa süre içerisinde kullanılması gerekmektedir.

Mevcut finansman yöntemlerinde öğrencilere sağlanan parasal kaynakların kullanımı, öğrencilere bırakılmakta ve öğrenci değer saklama aracı da olan parayı kullanmayarak, ihtiyacı olduğunda ihtiyacına yöneltmekte ancak öğrencinin ihtiyacının gerçekten bulunup bulunmadığı, ihtiyacının etkin ve verimli bir şekilde karşılanıp karşılanmadığı kontrol edilememektedir. AltınPuan uygulaması sadece öğrencilerin finansmanını değil aynı zamanda kampüs içi ve çevresi başta olmak üzere lokal bir kalkınma projesidir. Sağlanan kaynakların da etkin ve adil bir şekilde piyasada ekonomik aktiviteyi desteklemesi gerekmektedir. Bu nedenle AltınPuan proje uygulamasında ihtiyacın karşılandığını takip etmek bakımından mal veya hizmetlerin doğrudan kullanıma arz edilmesi gerekmektedir. AltınPuan projesindeki bu yaklaşım gıda bankacılığının da proje için elverişli olmasına ve mali avantaj sağlamasına olanak vermektedir.

Gelir Vergisi Kanunun ticari kazançların tespitinde dikkate alınacak giderleri düzenleyen 40. maddesinin 10. bendinde fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamının gider olarak dikkate alınabileceği belirtilmiştir. Kurumlar Vergisi Kanunun 6. maddesinde matrahın tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazançlara ilişkin hükmünün uygulanacağı belirtildiğinden bu durum kurumlar için de geçerlidir. Diğer yandan GVK’nın 89. maddesinde ise gelir vergisi beyannamesi verilen durumlarda fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı beyannamede indirim olarak dikkate alınabilecektir.

3065 sayılı Kanunun (17/2-b) maddesinde, fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin tesliminin KDV’den istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yapılan düzenlemelerle gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi bağışının tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı bulunanlara gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması dernek veya vakfa yapılmış olması gerekmektedir. Bu durumda gerek KDV istisnası gerekse gelir veya kurumlar vergisinde indirim hakkının sağladığı mali avantajlar bakımından projenin uygulanabilmesi için en az bir bu amaca uygun olarak kurulmuş dernek veya vakfa da ihtiyacı beraberinde getirmektedir.

Gıda bankacılığı öğrencilerin tüm ihtiyaçlarını kapsamasa da gıda, giyecek, temizlik ve yakacak gibi temel ihtiyaçların giderilmesini sağlayabilecektir. AltınPuan Projesi her türlü mal veya hizmeti aynı anda birbiri ile değiştirilebilir hale getiren patentli Estra® sistemi üzerinden sunulacağından gıda bankacılığı kapsamında fiziksel engeller nedeniyle sağlanamayan gıdaların da ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasını sağlayabilecek niteliktedir.

Düzenlemede fakir ifadesi geçmiş olmasına karşın vergi uygulamalarında fakir tanımı açıkça yer almamış ancak fakir kelimesi yerine ihtiyaç sahibi ifadesi kullanılmıştır. AltınPuan projesinde marjinal fayda temelli dağıtım olacağından sağlanan menfaatlerin paraya çevrilmesi ve biriktirilmesine izin verilmediğinden ihtiyaç giderimine odaklı olarak gıda bankacılığının aradığı tüm koşulları da sağlamaktadır. Öğrenciler karşılanan ihtiyaçları karşılığında gerek bağışçıya, gerek aracı dernek veya vakfa veya altyapıya herhangi bir karşılık vermek zorunda değillerdir. Ancak, kıt kaynaklardan ihtiyaç sahibi belirlemede tüm öğrencilerin yararlanabilceği ve gösterebileceği basit başarı kriterleri belirlenebilecektir.