Ülkemizde Türk Medeni Kanununa göre kurulmuş 6074 vakıf bulunmaktadır (18.08.2022 itibariyle). Diğer vakıflar, kuruluş senetlerini değiştirme olanağı olmadığından gıda bankacılığına uygun değildir.
Vakıflar mevzuatı gereği vakıflarca her yıl verilmesi zorunlu olan “Yıllık Beyanname“lerden derlenen verilere göre 2021 yılı itibariyle vakıfların toplam aktif büyüklüğü 117, 5 Milyar TL’dir. 2021 yılında 43,2 Milyar TL gelirin en önemli kalemi finansal gelirlerden oluşmaktadır. Giderler toplamı ise 20,6 Milyar TL’dir. 2021 yılında elde edilen gelirlerin yarısının harcanmadığı, finansal gelirlerin oranının yüksek olduğu dikkate alındığında vakıfların mali yapılarının likidite bakımından da güçlü olduğunu göstermektedir.
|
Gelirler |
TRL |
Yüzde |
|
Üye ödentileri |
7.990.323.919 |
18,5% |
|
Yurtdışından alınan yardımlar |
767.182.539 |
1,8% |
|
Kamu kuruluşlarından alınan yardımlar |
2.804.491.853 |
6,5% |
|
Diğer bağış ve yardımlar |
8.535.964.021 |
19,8% |
|
İktisadi işletme gelirleri |
237.487.107 |
0,5% |
|
Finansal gelirler |
12.598.309.176 |
29,2% |
|
Diğer gelirler |
10.253.725.099 |
23,7% |
|
Toplam |
43.187.483.714 |
100,0% |
|
Giderler |
TRL |
Yüzde |
|
Sağlık |
1.882.106.584 |
9,1% |
|
Sosyal Hizmetler |
4.508.641.773 |
21,8% |
|
Hayır işleri ve Gönüllü Faaliyetler |
987.502.942 |
4,8% |
|
Eğitim ve Araştırma |
2.450.896.747 |
11,9% |
|
Kültür. Sanat. Spor |
488.421.934 |
2,4% |
|
Ekonomik Sosyal ve Toplumsal Kalkınma |
737.982.888 |
3,6% |
|
Hukuk İnsan Hakları ve Politika |
12.341.340 |
0,1% |
|
Çevre (Doğa ve Hayvanları Koruma) |
152.578.293 |
0,7% |
|
Uluslararası faaliyetler |
842.815.530 |
4,1% |
|
Diğer |
8.576.290.086 |
41,6% |
|
Toplam |
20.639.578.117 |
100,0% |
4356 vakfın amacında çocuklar ve gençlere yönelik faaliyetlerin bulunması AltınPuan projesine katılma potansiyelini ortaya çıkarmaktadır. Yeni vakıflar tarafından 2021 yılı içinde gerçekleşen faaliyetlerin, gider büyüklüğüne göre sektörel bazda sıralaması dikkate alındığında eğitim faaliyetinin en yoğun yapılan faaliyet olarak ortaya çıkması vakıfların eğitime olan ilgisini göstermektedir. Son 20 yılda binin üzerinde yeni vakfın kurulması, sosyal yardımlaşma ve dayanışma ihtiyaç ve isteğinin artmaya devam ettiği de görülmektedir.
Gıda Bankacılığı faaliyetinde bulunabilecek diğer sivil toplum kuruluşu türü ise derneklerdir. Faal dernek sayısı 101.404’tür bunun 6226’sı insani yardım, 6217’si ise eğitim araştırma derneği olarak AltınPuan Projemize faaliyet amaçları ile uyumludur. 2022 yılında 39,2 milyar TL ye ulaşan gelirleri ile dernekler de mali bakımından her geçen yıl daha da güçlenmektedirler.
Gıda Bankacılığı konusunda dernekler de aktif faaliyetlerde bulunmaktadırlar. Ancak Gıda Bankacılığı gerek dernek gerekse vakıflara ilişkin mevzuatta değil vergisel düzenlemelerde yer almış olmasının etkisi ile bu faaliyete ilişkin net faaliyet rakamlarına ve büyüklüklerine açık kaynaklardan erişme olanağı olmamıştır. Gıda Bankacılığının vergisel uygulamasında denetim dernek veya vakfın gıda bankacılığı yapacağına ilişkin senet veya tüzüğünde ibarenin yer alması ve gıda bankacılığı yapan kuruma kesilen faturalarda teslimata ilişkin nota yer verilmesi yeterli görülmüştür.
Mevcut gıda bankacılığı yapan dernek ve vakıfların ayni yardımlarını market açarak veya gıda kolisi oluşturarak yaptığı görülmektedir. Bu yöntemler, fiziki teslime dayandığından ayni yardım dernek veya vakfa nakliye, indirme bindirme, depolama, işletme, muhafaza ve dağıtım gibi maliyet unsurları da yüklemektedir. Ortaya çıkan iş gücü gönüllüler aracılığıya sağlanmaya çalışılsa da ihtiyaç sahiplerinin belirlenmesi, düzenin oluşturulması ve idame ettirilmesi, sistemin işletilmesi profesyonel insan kaynağını ve bunları finanse edecek gelirlere de ihtiyaç duyulmasına sebep olmaktadır. Diğer taraftan taze ve kısa sürede türetilmesi gereken gıda maddeleri bakımından mevcut depolama koşulları ve yöntemler yeterli değildir. AltınPuan projemizde taze ve kısa sürede tüketilmesi gereken ürünler ürünün imalatçısı veya satıcısı tarafından teslim edileceğinden mevcut yöntemlere göre ek maliyet yüklenme gerekliliğini de ortadan kaldırmaktadır. AltınPuan algoritmaları ile bağışın aracı kullanmadan ihtiyaç sahibine doğrudan ulaştığı izlenebilmekte ve bağışçılar bağışın hareketlerini izleyebilmektedirler. AltınPuan projesi mevcut gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıfların faaliyet maliyetlerini de minimuma indirebilecektir.